پيشگيري از لاستيك سايي خودرو با ۷ ترفند ساده
آيا مي‌دانستيد كه شناخت دلايل ساييدگي لاستيك خودرو، راز افزايش عمر مفيد آن‌هاست؟ لاستيك‌سايي يكي از مشكلات رايجي است كه اگر به موقع به آن رسيدگي نشود، مي‌تواند هزينه‌هاي سنگين و حتي خطرات جبران‌ناپذيري را به همراه داشته باشد. با دانستن اينكه چه عواملي باعث فرسودگي زودهنگام لاستيك‌ها مي‌شوند و چطور مي‌توان از آن‌ها پيشگيري كرد، مي‌توانيد تجربه‌اي مطمئن‌تر، روان‌تر و كم‌هزينه‌تر از رانندگي داشته باشيد. كافي است كمي بيشتر به نشانه‌هاي هشداردهنده توجه كنيد و در نگهداري از خودرو دقيق‌تر باشيد. همراه ما در كورال تاير باشيد تا با راهكارهاي ساده اما موثر، جان تازه‌اي به خودرو و لاستيك‌هاي خود ببخشيد.
لاستيك سايي چيست؟
به مرور زمان و در اثر استفاده معمول، آج لاستيك‌ها به‌تدريج فرسوده و كم‌عمق مي‌شود. اين فرايند طبيعي باعث مي‌شود كه سطح بيروني لاستيك‌ها صاف‌تر شود. در چنين شرايطي، لاستيك‌ها توانايي لازم براي چسبيدن به سطح جاده را از دست مي‌دهند و اين امر كنترل خودرو را، به‌ويژه در شرايط نامساعد مانند جاده‌هاي لغزنده، باراني و يا هنگام ترمزگيري ناگهاني، بسيار دشوار مي‌كند.
علاوه بر فرسودگي طبيعي كه در طول زمان اتفاق مي‌افتد، نوع ديگري از لاستيك سايي خودرو وجود دارد كه تحت عنوان ساييدگي غيرطبيعي شناخته مي‌شود. اين نوع فرسايش معمولاً به شكل ساييدگي نامنظم يا زودرس آج لاستيك بروز مي‌كند و ممكن است شما را مجبور به تعويض تايرها پيش از موعد مقرر كند. چنين مشكلي نه‌تنها باعث افزايش هزينه‌هاي نگهداري مي‌شود، بلكه مي‌تواند بر كيفيت رانندگي و ايمني خودرو نيز تأثير منفي بگذارد.
چرا ساييدگي لاستيك مهم است؟
لاستيك‌ها به‌عنوان تنها نقطه اتصال خودرو با سطح جاده، نقشي حياتي در ايمني و عملكرد آن دارند. اين اجزا مسئول تحمل وزن، انتقال قدرت موتور و حفظ تعادل خودرو هستند. يكي از مهمترين عوامل تأثيرگذار بر ايمني خودرو، وضعيت آج لاستيك است. كاهش عمق آج، به‌ويژه در جاده‌هاي خيس يا برفي، مي‌تواند منجر به لغزش يا از دست دادن كنترل خودرو شود. بنابراين لاستيك‌هاي سالم بايد توانايي دفع آب يا برف را داشته باشند تا تماس مناسبي با جاده برقرار كنند و از پديده خطرناك آب‌سواري يا آب پيمايش ( Hydroplaning) جلوگيري شود.
فرسايش نامتوازن يا بيش از حد لاستيك‌ها مي‌تواند به مشكلاتي مانند تنظيم نبودن سيستم تعليق يا فشار نامناسب باد اشاره داشته باشد. هنگامي كه لاستيك سايي خودرو اتفاق مي‌افتد، آج‌هاي آن از بين مي‌رود، سطح تماس تاير با جاده صاف شده و اصطكاك لازم براي كنترل حركت خودرو كاهش مي‌يابد. اين اتفاق مي‌تواند عوارض زير را به دنبال داشته باشد:
-
سر خوردن خودرو در خيابان: با كاهش اصطكاك ميان تاير و آسفالت، احتمال سر خوردن خودرو، به‌ويژه در مسيرهاي لغزنده، افزايش مي‌يابد و كنترل خودرو دشوارتر مي‌شود.
-
احتمال خروج از مسير: در پيچ‌هاي تند، نبود چسبندگي كافي مي‌تواند باعث شود خودرو از جاده منحرف شده و حوادث جدي يا خسارات سنگيني به بار آورد.
-
لرزش فرمان و كشيده شدن آن به يك سمت: لاستيك‌هاي ساييده ممكن است باعث لرزش فرمان يا كشيده شدن آن به يك سمت شوند كه هم ايمني رانندگي را كاهش مي‌دهد و هم موجب خستگي بيشتر راننده مي‌شود.
در نتيجه، بررسي منظم وضعيت لاستيك‌ها، حفظ فشار باد استاندارد و تعويض به‌موقع آن‌ها از اصلي‌ترين اقدامات براي حفظ ايمني خودرو و سرنشينان و پيشگيري از لاستيك‌سايي خودروست.
علت لاستيك سايي خودرو چيست؟
عوامل زيادي باعث به وجود آمدن لاستيك سايي خودرو يا به اصطلاح برخي رانندگان، لاستيك خوري مي‌شوند كه به برخي از اين عوامل اشاره مي‌شود:
تنظيم نبودن باد لاستيك‌ها
يكي از دلايل اصلي انواع لاستيك سايي خودرو، استاندارد نبودن باد تاير است. هنگامي كه لاستيك كم‌باد باشد يا بيش از حد باد مي‌شود، مي‌تواند منجر به الگوهاي سايش ناهموار شود. ساييدگي لاستيك به دليل كم بادي، بيشتر در لبه‌هاي بيروني تاير اتفاق مي‌افتد، در حاليكه لاستيك‌هاي پر باد بيشتر در مركز لاستيك دچار سايش مي‌شوند. براي اطمينان از سايش يكنواخت، ضروري است كه فشار باد لاستيك خود را به طور منظم بررسي كنيد و سطح باد توصيه شده حفظ شود.
تراز نبودن چرخ ها
يكي ديگر از عوامل مهم لاستيك سايي خودرو، تراز نامناسب چرخ است. زماني كه چرخ‌هاي شما به درستي تراز نباشند، مي‌توانند باعث ساييدگي غيريكنواخت لاستيك‌ها شود. بنابراين تنظيم منظم لاستيك‌هاي خودرو توسط يك متخصص مي‌تواند به جلوگيري از اين نوع سايش تاير كمك كند.
عادات نامناسب رانندگي
عادات رانندگي نيز در لاستيك سايي خودرو، نقش دارند. رانندگي تهاجمي، مانند ترمز شديد و شتاب‌گيري‌هاي مكرر اصطكاك بين لاستيك و سطح جاده را افزايش داده و فرسايش را تسريع مي‌كند. علاوه بر اين، چرخش در سرعت‌هاي بالا نيز مي‌تواند لبه‌هاي لاستيك خودرو را دچار سايش كند. بنابراين رانندگي استاندارد و اجتناب از مانورهاي سخت براي به حداقل رساندن لاستيك سايي ضروري است.
شرايط جاده
شرايط جاده همچون چاله‌ها، سطوح ناهموار و زباله‌هاي موجود در جاده مي‌تواند به لاستيك‌هاي شما آسيب برساند و موجب لاستيك سايي خودرو شود. به همين دليل بسيار مهم است كه مراقب شرايط جاده باشيد و سعي كنيد تا حد ممكن از خطرات ناشي از ناهموار بودن جاده‌ها جلوگيري كنيد.
نوع و كيفيت لاستيك
فرسايش آج لاستيك، پديده‌اي طبيعي است اما با استفاده از لاستيك‌هاي مناسب و باكيفيت، سايش آن به حداقل مي‌رسد. زيرا لاستيك‌هاي باكيفيت، با تركيبات و طراحي آج مناسب، براي شرايط مختلفي مانند رانندگي در تمام فصول يا زمستان توليد مي‌شوند و عملكرد بهتري ارائه مي‌دهند. بنابراين انتخاب تاير باكيفيت همچون لاستيك ترازانو، نياز خودرو نه‌تنها طول عمر آن را افزايش مي‌دهد، بلكه تجربه رانندگي ايمن‌تر و راحت‌تري را نيز فراهم مي‌كند و از لاستيك سايي خودرو پيشگيري مي‌كند.
نقص در سيستم خودرو
خرابي در بخش‌هاي مختلف خودرو مانند: سيستم جلوبندي و فرمان مي‌تواند موجب فشار اضافي بر لاستيك‌ها و در نتيجه ساييدگي شود. براي مثال: خرابي سيستم فنربندي ممكن است باعث توزيع نامتوازن وزن خودرو بر لاستيك‌ها شود. از طرفي نقص در جلوبندي نيز مي‌تواند انحراف و ساييدگي لاستيك‌ها را تشديد كند.
اشكال مختلف لاستيك سايي خودرو و عوامل تاثيرگذار
ساييدگي آج‌ها مي‌تواند در اشكال مختلف نمايان شوند به طور مثال از كناره لاستيك، از وسط آن و يا از لبه‌هاي بيروني و دروني. گاهي نيز لبه‌هاي لاستيك تيز مي‌شود و گاه بر اثر بالانس نبودن چرخ‌هاي ماشين و يا وجود ايراد در كمك‌هاي عقب خودرو، لاستيك‌ها پله پله مي‌شوند. در ادامه به اشكال مختلف لاستيك سايي خودرو اشاره مي‌شود:
-
ساييدگي ديواره‌هاي لاستيك
زماني‌كه فشار باد لاستيك كمتر از حد استاندارد باشد، ديواره‌هاي لاستيك بيشتر با سطح جاده در تماس خواهند بود. اين وضعيت باعث افزايش اصطكاك و فرسايش سريع‌تر در كناره‌هاي لاستيك مي‌شود. علاوه بر كاهش عمر مفيد لاستيك، افزايش مصرف سوخت موجب افزايش لاستيك سايي خودرو نيز مي‌شود.
-
ساييدگي مركز لاستيك
در صورت زياد بودن فشار باد، تماس لاستيك با سطح جاده به بخش مياني آن محدود مي‌شود. اين تمركز فشار موجب ساييدگي سريع‌تر مركز لاستيك خواهد شد و مي‌تواند منجر به كاهش چسبندگي لاستيك و كاهش ايمني در رانندگي شود.
-
ساييدگي لبه‌هاي بيروني لاستيك
ساييدگي لبه بيروني تاير مشكلي رايج است كه مي‌تواند به نقص در تنظيمات يا قطعات خودرو مربوط باشد. عوامل اصلي اين مشكل شامل فشار باد ناكافي و فرسودگي قطعات سيستم تعليق است.
-
پله‌شدن لاستيك
پله‌شدن زماني اتفاق مي‌افتد كه لاستيك به‌صورت غير يكنواخت و ناهموار ساييده شود. در اين حالت، برآمدگي‌ها و فرورفتگي‌هايي روي سطح لاستيك ايجاد مي‌شود. اين مشكل معمولاً ناشي از عدم بالانس بودن چرخ‌ها و خرابي يا عملكرد ضعيف سيستم تعليق و فنربندي خودرواست. اين نوع فرسايش مي‌تواند باعث افزايش لرزش و كاهش راحتي رانندگي شود.
-
تيزي لبه‌هاي لاستيك
تيزشدن يا زبر شدن لبه‌هاي لاستيك معمولاً به دليل تنظيم نبودن زواياي چرخ‌ها اتفاق مي‌افتد. اين وضعيت نشانه‌اي از نياز به بررسي و تنظيم مجدد جلوبندي و زواياي چرخ است. عدم توجه به اين مشكل مي‌تواند منجر به فرسايش بيشتر لاستيك و كاهش كارايي آن شود.
بررسي انواع علت‌هاي لاستيك سايي
ساييدگي لاستيك‌هاي جلو يكي از مشكلات شايعي است كه بسياري از رانندگان با آن مواجه مي‌شوند. اين نوع فرسايش ممكن است بسته به شرايط فني خودرو و نحوه رانندگي، از لبه بيروني يا داخلي تاير شروع شود. آگاهي از دلايل ساييدگي غيرعادي و توجه به الگوهاي آن مي‌تواند به حفظ ايمني خودرو و افزايش عمر لاستيك‌ها كمك كند. در ادامه به بررسي دقيق‌تر ساييدگي چرخ جلو از بيرون و داخل تاير، ساييدگي لاستيك عقب ار بيرون و داخل و همچنين لاستيك‌سايي يك طرفه اشاره مي‌شود:
-
علت لاستيك سايي چرخ جلو از داخل
يكي از شايع‌ترين مشكلات در خودروها، لاستيك سايي چرخ جلو از داخل است. لاستيك سايي چرخ جلو از داخل، اغلب به دليل تنظيم نبودن زاويه كمبر منفي يا خرابي در بوش‌هاي طبق و سيستم تعليق رخ مي‌دهد. اگر اين مشكل ناديده گرفته شود، مي‌تواند منجر به كاهش فرمانپذيري و افزايش مصرف سوخت و ناپايداري خودرو در سرعت‌هاي بالا شود.
از سوي ديگر، لاستيك سايي چرخ جلو از بيرون نيز نبايد دست‌كم گرفته شود. اين نوع ساييدگي معمولاً زماني اتفاق مي‌افتد كه زاويه چرخ‌ها به سمت بيرون (كمبر مثبت) تغيير كرده باشد. علاوه بر آن، خرابي كمك‌فنر يا شل شدن قطعات فرمان نيز مي‌تواند باعث لاستيك سايي چرخ جلو از بيرون شود. اين وضعيت معمولاً در هنگام چرخش فرمان يا عبور از پيچ‌ها به‌وضوح احساس مي‌شود.
-
علت لاستيك سايي چرخ جلو از بيرون
لاستيك سايي چرخ جلو از بيرون، اغلب به اختلال در زاويه‌بندي چرخ‌ها و ايراد در قطعات سيستم فرمان بر مي‌گردد. اگر حس كرديد كه خودرو هنگام حركت مستقيم به يك سمت كشش دارد؛ ممكن است با علت لاستيك سايي چرخ جلو از بيرون روبه‌رو باشيد. در چنين مواردي، بايد زواياي چرخ به دقت اندازه‌گيري و اصلاح شود.
بيشتر بخوانيد: اعداد روي لاستيك ماشين
همچنين در محور عقب، بعضي رانندگان متوجه مي‌شوند كه لبه بيروني لاستيك سريع‌تر ساييده مي‌شود. اين اتفاق معمولاً ناشي از علت ساييدگي لاستيك عقب از بيرون است كه مي‌تواند به دليل خرابي اكسل عقب، بارگذاري نامتوازن يا فشار نامناسب باد لاستيك‌ها باشد. اگر علت ساييدگي لاستيك عقب از بيرون در مراحل اوليه شناسايي نشود، ممكن است به خرابي زودهنگام كل لاستيك يا حتي ناايمني در رانندگي منجر شود.
-
علت لاستيك سايي چرخ عقب از داخل
مهمترين دليل لاستيك‌سايي چرخ عقب خودرو، خرابي يا تاب داشتن اكسل عقب است. تاب برداشتن اكسل معمولاً بر اثر استفاده از جنس نامرغوب در ساخت آن يا وارد شدن ضربات شديد ناشي از تصادفات و حوادث ايجاد مي‌شود. اين آسيب باعث مي‌شود چرخ‌ها از حالت استاندارد خارج شده و فشار نامتوازن بر لاستيك وارد شود كه نتيجه آن، ساييدگي زودهنگام قسمت داخلي لاستيك است.
-
علت لاستيك سايي چرخ عقب از بيرون
ساييده شدن قسمت بيروني لاستيك‌هاي عقب (و حتي لاستيك‌هاي جلو) معمولاً به علت تغيير در زاويه چرخ‌ها و به‌ويژه تنظيم نبودن زاويه كستر (Caster) يا كمبر (Camber) رخ مي‌دهد. به زبان ساده‌تر، وقتي چرخ‌ها بيش از حد به سمت داخل يا خارج متمايل شوند، تنظيم زاويه‌هاي چرخ به هم مي‌خورد و در نتيجه باعث مي‌شود كناره‌هاي بيروني لاستيك‌ها دچار ساييدگي شوند. اين مشكل اغلب به دليل ضربه‌هاي شديد، نقص در سيستم تعليق، يا نصب نادرست قطعات جلوبندي و عقب‌بندي ايجاد مي‌شود.
-
علت لاستيك سايي يك طرفه
گاهي پيش مي‌آيد كه تنها يك سمت از لاستيك‌هاي خودرو دچار ساييدگي مي‌شود كه به آن لاستيك سايي يك طرفه مي‌گويند. علت لاستيك سايي يك طرفه اغلب ناشي از مشكلاتي نظير تنظيم نبودن زاويه چرخ‌ها، خرابي سيستم تعليق و يا فشار نامناسب باد لاستيك‌ها و وارد شدن ضربه به سيستم تعليق رخ مي‌دهد. رانندگاني كه در هنگام رانندگي متوجه لرزش يا كشيدگي فرمان به يك طرف مي‌شوند، احتمالاً با لاستيك سايي يك طرفه مواجه هستند.
لاستيك سايي خودرو به صورت يك‌طرفه؛ بيشتر در خودروهايي با سيستم تعليق فرسوده يا عدم تنظيم زاويه Toe ديده مي‌شود و چنانچه صدايي شبيه ساييده شدن فلز يا حس لغزش در فرمان احساس كرديد، به احتمال زياد علت ساييدگي لاستيك جلو از داخل عامل آن است كه بايد به‌سرعت برطرف شود.
۷ راهكار پيشگيري از لاستيك سايي خودرو!
لاستيك سايي خودرو، در طول زمان بخش اجتناب‌ناپذيري از داشتن وسيله نقليه است، اما اقداماتي وجود دارد كه مي‌توانيد براي به حداقل رساندن لاستيك سايي غير معمول و افزايش عمر لاستيك‌هاي خود انجام دهيد. بياييد چند راه موثر براي جلوگيري از سايش لاستيك را با هم بررسي كنيم:
- شاخص ساييدگي آج لاستيك؛ اين شاخص يكي از معيارهاي كليدي براي ارزيابي عملكرد و ايمني تايرها محسوب مي‌شود. اين شاخص، دوام و مقاومت لاستيك در برابر ساييدگي را به طور مستقيم نشان مي‌دهد. به بيان ساده‌تر، هرچه مقدار اين شاخص بالاتر باشد، عمر مفيد لاستيك بيشتر خواهد بود. براي تعيين شاخص ساييدگي آج لاستيك، توليدكنندگان تاير از استانداردي مشخص استفاده مي‌كنند كه آن را روي محصولات خود درج مي‌كنند. اين استاندارد يا رتبه‌بندي به نامUTQG شناخته مي‌شود.
- تنظيم فشار باد تايرها؛ يكي از عوامل پيشگيري از لاستيك سايي خودرو، تنظيم منظم فشار باد تايرها است. فشار باد مناسب باعث توزيع يكنواخت وزن بر روي سطح تاير و جلوگيري از سايش سريع و غيرمتعارف آن مي‌شود. فشار صحيح نه تنها از ساييدگي غيرعادي تايرها جلوگيري مي‌كند، بلكه به كاهش مصرف سوخت نيز كمك مي‌كند. توجه داشته باشيد كه فشار باد نبايد كمتر يا بيشتر از مقدار توصيه‌شده باشد.
- چرخش تايرها و بررسي ميزان چرخ‌ها؛ جابجايي لاستيك خودرو، يك عملكرد نگهداري ضروري است كه به توزيع يكنواخت سايش بين هر چهار لاستيك كمك مي‌كند. لاستيك‌هاي جلو به دليل توزيع وزن و نيروهاي فرمان، سريع‌تر از لاستيك‌هاي عقب فرسوده مي‌شوند. با چرخاندن منظم لاستيك‌ها، مي‌توانيد اطمينان حاصل كنيد كه طول عمر لاستيك شما افزايش مي‌يابد. همچنين به ميزان‌بودن لاستيك‌هاي خودرو توجه داشته باشيد و حواستان باشد كه چهار چرخ خودرو بايد عمود بر زمين و در يك راستا قرار داشته باشند.
- بررسي تراز چرخ‌ها؛ حداقل سالي يك بار در صورت مشاهده علائم فرسودگي نامنظم لاستيك، تراز چرخ خودرو را بررسي كنيد. رفع مشكلات بالانس كردن تاير با رنگ قرمز و زرد روي لاستيك، و تراز چرخ‌ها از سايش يكنواخت لاستيك‌ها جلوگيري مي‌كند.
- رانندگي مسئولانه؛ رانندگي مسئولانه و كم تهاجمي يكي از عوامل مهم در پيشگيري از لاستيك سايي خودرو است. از رفتارهاي تهاجمي مانند ترمز شديد، شتاب‌گيري سريع و چرخش در سرعت‌هاي بالا خودداري كنيد و سبك رانندگي خود را به گونه‌اي تنظيم كنيد كه نرم و پايدار باشد. با اصلاح سبك رانندگي مي‌توانيد عمر تايرها را طولاني‌تر كرده و از خرابي زودهنگام آن‌ها جلوگيري كنيد.
- انتخاب لاستيك مناسب؛ هنگام انتخاب لاستيك، عواملي مانند الگوي آج، تركيب لاستيك و ظرفيت بار را در نظر بگيريد. انتخاب لاستيك‌هاي مناسب نيز به جلوگيري از لاستيك سايي خودرو كمك مي‌كند.
- چكاب فرمان؛ حتما به صورت دوره‌اي قطعات فرمان را بررسي كنيد. در صورت وجود مشكل ايرادهاي آن‌را رفع كنيد تا تايرها آسيب جدي نبينند. زيرا نوع تاير اعم از لاستيك چيني و يا ايراني، بر فرمانپذيري لاستيك، تاثير مستقيمي دارد.
جمع‌بندي
لاستيك سايي خودرو يك مسئله رايج است كه با نگهداري مناسب و اصلاح عادات رانندگي نامناسب مي‌توانيد از آن جلوگيري كنيد. بررسي منظم فشار باد لاستيك‌ها، تراز چرخ‌ها، رانندگي مسئولانه، توجه به شرايط جاده و انتخاب لاستيك‌هاي مناسب مي‌توانند از سايش لاستيك جلوگيري كنند و به افزايش عمر لاستيك‌هاي شما كمك كنند. همچنين دانستن نحوه مراقبت و نگهداري از لاستيك خودرو؛ اهميت زيادي در چگونگي پيشگيري از لاستيك سايي دارد.
منبع: كورال تاير
برچسب: ،